Zoveel zzp'ers zijn er in Nederland 

De arbeidsmarkt is enorm krap op het moment, wat in Jip en Janneke-taal betekent dat er een toenemend gebrek aan personeel is, gecombineerd met een hoogconjunctuur (weinig werkloosheid en grote economische bedrijvigheid). Vacatures worden eenvoudigweg niet vervuld onder de Dutchies in loondienst, wat betekent dat er ook meer vraag ontstaat naar freelancers.

Hoeveel zzp'ers zijn er in Nederland?

Volgens cijfers van het CBS en het rapport Bedrijvendynamiek 2018 (Kamer van Koophandel) telde Nederland op 1 januari 2019 ruim 1,9 miljoen ondernemingen - ondernemers met personeel in dienst horen daar ook bij. Dit zijn 82.000 ondernemingen meer dan het jaar ervoor en deze groei van 5 procent is vooral te danken aan de groei van zzp’ers.

Van het totale aantal ondernemers was op 1 januari 2019 1.237.734 zzp'er, zowel fulltime als parttime - waarbij parttime zzp’ers minder dan 15 uur per week aan hun onderneming werken. Ook al is er in de politiek regelmatig heisa over het ondernemerschap, dat weerhoudt de ondernemende types in Nederland gelukkig niet van het zzp'er-schap.

De Freelance Markt Index (FMI) geeft elk kwartaal de ontwikkeling weer van het tijdelijk werk in Nederland, met behulp van cijfers van CBS. De vraag naar freelancers blijkt als de bonenstaak van Jaap ongeremd te groeien, voornamelijk in de sectoren ICT en Management & Organisatie. In het eerste kwartaal van 2019 vinden veel opdrachtgevers en intermediairs het moeilijk om een geschikte freelancer te vinden voor een opdracht in plaats van dat dat zonder een zuchtje gebeurt.

Een stijgende vraag naar zzp'ers

Wat dat betreft hebben freelancers geluk: door deze krapte die is ontstaan, ontstaan steeds hogere uurtarieven. Maar waarom kiezen opdrachtgevers, zelfs met een stijgend uurtarief, überhaupt dan nog voor een freelancer in plaats van een nieuwe werknemer? Flexibiliteit en capaciteit zijn aan de winnende hand, maar ook kwaliteit en ervaring wegen zwaar.

Die behoefte aan flexibiliteit valt ook terug te zien in de groei van het aantal flexibele werknemers. De afgelopen vijftien jaar is het aantal flexibele werknemers (werknemers met een flexibel contract of zzp'ers) toegenomen van 1,1 miljoen naar bijna 2 miljoen - vast werk wordt blijkbaar steeds minder gewoon (winning voor de ondernemers onder ons!). Bron

Ondernemend type, zijt gij in een hokje te plaatsen?

Is er een typische Nederlandse zzp'er? Klopt het cliché beeld wat we zien op foto's: een ondernemer achterin de 30 met kek brilletje, stoppelbaard en dure MacBook, slurpend aan een cappuccino in een hippe koffietent in de hoofdstad? De cijfers proof otherwise!

Wat blijkt? Zzp'ers vallen niet over één kam te scheren, al zijn de mannen en 45-plussers wel oververtegenwoordigd. De gemiddelde leeftijd van een zzp’er was op 1 januari 2018 45,3 jaar. In de afgelopen vijf jaar was jaarlijks een lichte stijging te zien; in 2013 was de gemiddelde leeftijd nog 44,4 jaar. Het interessante is dat de gemiddelde leeftijd van starters jonger wordt. In 2013 was de gemiddelde starter nog 37,1 jaar versus 36,7 jaar in 2017. Bijna twee derde van de zzp'ers bestaat uit mannen, ongeveer een derde is vrouwelijk (bron).

En waar vinden we de moedige mensen die ondernemen?
Amsterdam telt verhoudingsgewijs de meeste zelfstan­digen zonder personeel: zo'n 12,4 procent van de totale beroeps­bevolking. Zzp'ers zijn vertegenwoordigd in alle bedrijfstakken, maar in de Randstad groeien eenpersoonsbedrijven het meest als ze vallen onder organisatieadviesbureaus, financiële holdings, algemene bouw, industrieel ontwerp en webwinkels (bron). De top 5 voor startende zzp'ers?

Bron Bron

Hoeveel startende ondernemers blijven ondernemen?

Maar wat als je eenmaal bent gestart als ondernemer? Ga je dan een zorgeloos leven vol vakantie en palmbomen tegemoet? Cijfers van de KvK zeggen "mwoah, niet per se". Het verloop is groot: vorig jaar startten 168.000 moedige mensen een eenmanszaak, maar daar stonden 90.000 mensen tegenover die stopten. Veel zzp'ers houden het binnen een aantal jaar ondernemerschap voor gezien: flink wat zzp'ers vallen af door natuurlijk verloop, vrijwillige of gedwongen keuze.

Binnen 5 jaar stopt zelfs bijna de helft van de ingeschreven zzp'ers met hun onderneming. In de tabel kun je zien hoeveel procent "overlevingskans" er is, per sector. Desondanks de flinke afvallers stijgt het aantal zzp'ers toch gemiddeld met 40.000 tot 50.000 per jaar (bron).

Bron

Aantal zzp'ers internationaal

En hoe zit dat dan buiten Nederland? Laten we kijken naar de VS. Daar is een fulltime-dienstverband niet meer je van het: in 2017 bestond 34% van de werkende bevolking uit freelancers (ook wel gig workers genoemd) en toen werd al een groei voorspeld waardoor in 2020 dat aantal naar 43% zou zijn gestegen. De naam 'gig economy' komt oorspronkelijk van de muziekindustrie; muzikanten, fotografen, schrijvers, chauffeurs deden gigs (optredens) en werden dus "gig workers" genoemd.

Tijdens de financiële crisis werd gig work booming, toen veel mensen werkloos waren of te weinig werk hadden. Tijdelijk werk doen, zoveel en wanneer mensen maar konden, werd de oplossing. Mensen moesten dus meer gigs doen. Vandaag de dag verdienen veel mensen hun geld met verschillende banen als ondernemer of door hun bezit te delen op capital platforms (Airbnb of Marktplaats) of met arbeid op labour platforms (zoals Uber of Upwork).

‘The gig economy is the biggest change in the American workforce in over a century’. (Robert Reich, voormalig secretary of labor van de VS)

Gig for gigs
Volgens Forbes Magazine komt de gig economie op door bovengenoemde innovatieve digitale platforms die opdrachtgevers en freelancers bij elkaar brengen. Van de onderzoekers en medici onder hen tot projectmanagers; voor ieder beroep bestaat een eigen online groep. Kende je deze platforms nog niet? Hier bieden freelancers hun diensten aan of posten opdrachtgevers hun vraag, waarna een match ontstaat (bron).

De ironie wil dat nu een trend is ontstaan waar zelfstandigen hun kantoor (aka hun huis, ook wel "shut-ins" genoemd) vrijwel niet meer verlaten. Ze laten kleding, boodschappen, maaltijden, pakketten en was bezorgen, hun bed opmaken en appartement schoonmaken door, inderdaad, gig workers (bron).

Hoe is het leven als een fellow?
De kans is groot dat ook jij over een grote portie moed beschikt en ondernemer bent. Kun je je vinden in wat je leest? Haal je de gemiddelde leeftijd naar beneden, trek je de vrouwelijke aantallen wat omhoog en hoeveel jaar overlevingskans zou jij hebben volgens de tabel (en in hoeverre klopt dat - tot nu toe)? Laat het ons weten.