Stokoude boekhoudmethode nog steeds springlevend 

De ondergewaardeerde uitvinding van Luca Pacioli

Al in de bijbel zijn uitspraken terug te vinden als: “Schrijf op wat je weggeeft en wat je ontvangt”. En ook in de Codex Hammurabi, misschien wel het oudste wetboek ter wereld, staan al regels en richtlijnen op het gebied van transacties.

Over de eeuwen heen is wel het een en ander veranderd. Tegenwoordig worden dikke stoffige boeken met ontelbare cijfers vervangen door computers die met rekenprogramma’s en algoritmes sneller werken en veel minder plek in beslag nemen. Boekhouden is een activiteit die wellicht een nieuwe naam verdient.

Toch is de techniek achter online boekhoudsoftware, ook die van Tellow, nog niet wezenlijk veranderd sinds de 15e eeuw. Terwijl zijn grote vriend Leonardo Da Vinci bezig is met ‘Het Laatste Avondmaal’, stort een Italiaanse wiskundige zich op zijn eigen meesterwerk: de introductie van het ‘dubbele boekhouden’.

Dubbel boekhouden volgens Luca Pacioli

Rond 1500 schrijft deze meneer Luca Pacioli een boek genaamd ‘Summa de Arithmetica, Geometria, Proportioni et Proportionalita’. Dit boek draagt niet alleen bij aan de ontwikkeling van de wiskunde, volgens veel deskundigen wordt ook voor het eerst het principe van ‘dubbel boekhouden’ uitgelegd.

Of deze Italiaanse meneer echt de grondlegger is weten we niet. Wat we wel weten is dat Pacioli hier een simpel iets beschrijft dat nog steeds gebruikt wordt in iedere administratie.

Hoe werkt het?

“Dubbelzijdig boekhouden is eigenlijk het in code opschrijven van een verhaaltje: iets gebeurt (1), omdat ….(2).

Van een gebeurtenis worden dus twee aantekeningen gemaakt in plaats van één.” (bron) Je hebt een rekening ontvangen van een autobedrijf (1), omdat je nieuwe bestelbus is geleverd (2). Daarbij staat de rekening (schuld) rechts en de bestelbus (bezit) links op de balans.

Waar het op neer komt is dat links en rechts altijd gelijk zijn: in ‘balans’.

Dat klinkt dan toch wel weer lastig, of niet? We kunnen het ook makkelijker laten zien.

Boekhouden voor het ‘plebs’ van de samenleving

Als deze methode tot op de dag van vandaag gebruikt wordt, waarom werd Pacioli dan niet even bekend als zijn grote Italiaanse vriend Leonardo Da Vinci?

Helaas. Op boekhouden werd in de 15e eeuw neergekeken door de adel. Dat was iets voor handelsmensen: het ‘plebs’ (volk) van de samenleving. Ook koningen waren veelste rijk en hielden zich in die tijd amper bezig met financiële zaken.

Nederlanders hadden er trouwens wel kaas van gegeten. De strakke boekhouding van de Nederlanders was een grote reden achter het succes van de VOC.   

Conclusie

Tot zover deze korte les over het dubbel boekhouden. Een belangrijke methode die ondernemers tegenwoordig opgelegd krijgen door de overheid. Een methode van misschien wel ouder dan 700 jaar, die nog steeds springlevend is, zelfs bij de digitalisering van de boekhouding.

Terwijl wij zzp’ers, het zogenaamde ‘plebs’ van de samenleving, steeds harder groeien, is de macht van koningen door de eeuwen heen alleen maar afgebrokkeld. Die koningen zaten er dus flink naast. Voor Tellow is Luca Pacioli dan ook minstens net zo briljant als Leonardo da Vinci.